زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

عمر بن محمد نسائی





عمر بن محمد نسائی، از عابدان و زاهدان و صوفیان قرن سوم هجری قمری بود.


۱ - معرفی اجمالی



ابوحفص عمر بن محمد بن الحکم (عبدالحکم) نسائی، آگاهی ما درباره وی‌ اندک و پراکنده است. ابوحفص منسوب به نَسا، از شهرهای خراسان قدیم (ترکمنستان کنونی) است، ولی ابن ندیم به اشتباه او را یمانی نامیده است. شاید این اشتباه از نُسّاخ باشد. همچنین ابن ندیم به نقل از کتاب ابومحمد جعفر خلدی، وی را در شمار عابدان و زاهدان و صوفیان آورده و می‌گوید که کتابی در این زمینه با عنوان قیام اللیل و التهجد دارد. خطیب بغدادی هم ابوحفص نسائی را صاحب اخبار، حکایات و اشعار می‌داند، اما بدانها اشاره نمی‌کند و ذهبی او را مورخ و در دانش، علامه توصیف می‌کند.

۲ - اساتید و شاگردان



منابع درباره شخصیت و زندگی‌نامه او بیش از این اطلاعی به‌دست نمی‌دهند، اما در ضمن یادکرد از اساتید و شاگردانش گفته شده که به گرگان، بغداد و شام سفر کرده است. حمزة بن یوسف سهمی می‌گوید: ابوحفص در گرگان از منصور بن محمد بن‌ هارون زاهد بهره برده و علی بن احمد بن عبدالعزیز جرجانی از او روایت کرده است.
ابن عساکر هم شماری از استادان و شاگردان او در دمشق و غیر آن را جداگانه ذکر می‌کند. برخی از اساتیدش عبارت‌اند از: احمد بن عبدالله بن ابی الحواری دمشقی (۱۶۴-۲۴۶ق) اسماعیل بن ابی کریمه حرانی، ابوحاتم رازی خلیفة بن خیاط (م ۲۴۰ق) عبدة بن عبدالرحیم بن حسان مروزی (م ۲۴۴ق) حمید بن ربیع لخمی (م ۲۵۸ق) و محمد بن حسین برجلانی (م ۲۳۸ق). همچنین ابوالعباس احمد بن محمد بن مسروق طوسی (۲۱۵-۲۹۹ق)، عبدالله بن محمد بن عبدوس عطشی (م ۳۱۷ق)، محمد بن مخلد عطار (۲۳۳-۳۳۱ق)، سعید بن جعفر تستری، حسن بن ولید کلاعی و محمد بن عبدالله بن محمد شلحویه در شمار شاگردان و راویان اویند.

۳ - وفات



تاریخ درگذشت ابوحفص نسائی به دست نیامد، ولی با توجه به اساتید و شاگردانش روشن است که در قرن سوم می‌زیسته و به احتمال قریب به یقین در همین قرن دار دنیا را وداع گفته است.

۴ - پانویس


 
۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۳۵.    
۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۲۹.    
۳. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۰، ص۴۰۸.    
۵. سهمی، حمزة بن یوسف، تاریخ جرجان، ص۲۹۸.    
۶. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۱-۳۲۲.    
۷. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۸. آجری، محمد بن حسین، الغرباء، ص۴۵.    
۹. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۱۰. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۲۷۹.    
۱۱. ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۵، ص۳۲۲.    
۱۲. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۶، ص۱۷۸.    
۱۳. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۹۰.    
۱۴. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲۶، ص۳۱۴.    
۱۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، الکفایه فی علم الروایه، ص۱۷۴.    


۵ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۷۲-۵۷۳، برگرفته از مقاله «عمر نسائی».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.